De adviseur van vandaag kent veel uitdagingen. Het is niet langer voldoende om gespecialiseerde vakkennis te hebben of om met één strak organisatiemodel processen te begeleiden. De klant is gehaast, veeleisend en wil onmiddellijk resultaat zien. Komt daar nog bij dat de maatschappij dermate snel verandert dat ook het advies van de consultant telkens bijgesteld moet worden, zowel inhoudelijk als vormelijk.
“Commitment van de cliënt is de sleutel tot effectiviteit en invloed van de adviseur.” (Peter Block)
De grootste uitdaging voor de adviseur is ontegensprekelijk de adviesvraag scherp te krijgen. Daarvoor is het noodzakelijk dat de klant voldoende kan meedenken met de adviseur. We zien dan ook dat de adviseur meer en meer in een situatie komt dat het aanspreekpunt bij de klant/opdrachtgever die om uiteenlopende redenen beroep wenst te doen op een externe adviseur een interne professional is. Dat creëert uiteraard een bijzondere werkrelatie.
“Een externe adviseur is maar zo goed als zijn opdrachtgever en omgekeerd.” (Paul Kloosterboer)
Hoewel de externe adviseur er alle belang bij heeft om een waardige ‘counterpart’ te ontmoeten, zien we toch heel wat opmerkelijke verschillen, die sterk bepalend zijn voor de manier waarop de externe adviseur zich zal moeten gedragen. Het grote dilemma van de interne adviseur is namelijk dat hij moet adviseren in het belang van het grotere geheel, terwijl hij er tegelijk onderdeel van is.
We sommen nog enkele andere aandachtspunten op:
| INTERNE ADVISEUR | EXTERNE ADVISEUR |
| Geen keuze van (interne) opdrachten | Kan uitwijken naar ‘interessantere’ klanten |
| Praktisch, hands on | Theoretisch, ‘uitspitten’ van probleem |
| Kostenbewust | Upselling, de volgende opdracht zoeken |
| Beperkt zicht op de ‘buitenwereld’ | Benchmarking (meerdere klanten) |
| Permanent onderdeel van problematiek en zit soms in de weg | Afstand en afstandelijkheid, maar heeft soms onvoldoende voeling met problematiek |
| Langetermijn denken | Op korte tijd presteren |
| Contact met intern netwerk (collega’s) | Contact met extern netwerk (relaties) |
| Verlangt naar vrijheid en afwisseling van de externe adviseur | Verlangt naar de continuïteit en stabiliteit van de interne adviseur |
| Ingebed in structuur (hiërarchie) | Vreemde ogen dwingen |
| Informatie is makkelijk te verzamelen | Informatie moet gevraagd worden |
| Kennis is niet enkel expliciet, maar ook heel erg impliciet (tacit knowledge) | Kennis is expliciet /vraagt geëxpliciteerd te worden |
| Niet beperkt tot het advies, maar ook verantwoordelijk voor implementatie/uitvoering | Als consultant in veel gevallen beperkt tot voorstellen van alternatieven (zonder implementatie) Als adviseur ook engagement om mee te stappen in implementatiefase |
“Een goede conceptuele basis voor intern advies zou juist moeten aangeven hoe interne consultants zich van externe onderscheiden, in plaats van te benadrukken waar ze hetzelfde zijn.” (Ard-Pieter De Man)
Ondanks deze verschillen kunnen interne en externe adviseurs interessante sparringpartners zijn die vooral net die complementariteit kunnen uitspelen. Het feit dat interne adviseurs ook professionals zijn, maakt dat ze tegelijk als insider en outsider kunnen fungeren. Volgens Ard-Pieter De Man zie je dat terug in twee belangrijke functies van de interne adviseur: nl. de Boundary-spanning-functie die de complementariteit met de externe adviseur benadrukt, en ook de coördinatiefunctie die het de externe adviseur makkelijker moet maken doordat er al heel wat ‘inhuis’ kennis aanwezig is.
“Het goed hanteren van rolconflicten en –onduidelijkheden draagt bij aan de effectiviteit van de adviseur.” (Hannes Nathans)
De verschillen tussen een interne en een externe adviseur mogen dan nog groot en significant zijn, het blijft een boeiende uitdaging om samen als professionals het verschil te maken.
* * *
Voor VMx, de vereniging van milieuprofessionals, organiseer en faciliteer ik op 22 november 2018 het Adviseur 3.0 event waar o.m. de resultaten gepresenteerd worden van een bevraging bij de leden over het adviesvak gekoppeld aan een workshop (Expeditie) waar de kwantitatieve gegevens getoetst en verrijkt worden met kwalitatieve feedback. (Meer info en aanmelden op deze pagina)
Bronnen (o.m.):
Peter Block, Feilloos adviseren
Paul Kloosterboer et al, Adviseren vanuit het geheel
Ard-Pieter de Man et al, Nieuwe business modellen in consulting
Jan de Vuijst, Professioneel adviseren
Hannes Nathans, Adviseren als tweede beroep
Marc Mestdagh 
2 gedachten over “Battle: interne adviseur vs. externe adviseur”